Ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον σύγχρονα ενυδρεία της Ευρώπης το Ενυδρείο Κρήτης-CRETAquarium ιδρύθηκε και λειτουργεί ως τμήμα του ΕΛΚΕΘΕ. Βρίσκεται στο Β.Δ. τμήμα της πρώην Αμερικανικής Βάσης Γουρνών όπου μαζί με τα κτιριακά συγκροτήματα των ερευνητικών ινστιτούτων του ΕΛΚΕΘΕ στην Κρήτη απαρτίζει τον ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟ, το μεγαλύτερο κέντρο θαλάσσιας επιστήμης και ανάδειξης του μεσογειακού θαλάσσιου κόσμου στην Μεσόγειο.
Η γέννηση του πρώτου μεγάλου ενυδρείου της Ελλάδας
Η δημιουργία ενός μεγάλου και σύγχρονου θαλάσσιου ενυδρείου στην Κρήτη ήταν μια πρόκληση και ένα όραμα της τοπικής ερευνητικής κοινότητας, αλλά και της κοινωνίας της Κρήτης. Η εντυπωσιακή ανταπόκριση των εκατοντάδων χιλιάδων επισκεπτών του Ενυδρείου Κρήτης, κάθε χρόνο, δικαιώνει τις επίπονες προσπάθειες που καταβλήθηκαν τόσο από το πρώην Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης όσο και από τον σημερινό ενιαίο φορέα θαλάσσιας έρευνας της χώρας, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.).
Tο CRETΑquarium εξειδικεύεται στην παρουσίαση των ειδών και των οικοσυστημάτων της Μεσογείου, μιας θάλασσας με μοναδική βιοποικιλότητα που γέννησε πανάρχαιους πολιτισμούς. Σε 60 ενυδρεία διαφόρων μεγεθών, με συνολικό όγκο 1.700.000 λίτρων θαλασσινού νερού, φιλοξενεί 2000 άτομα από 200 διαφορετικά είδη της μεσογειακής θάλασσας, αναπαριστώντας με την κατάλληλη σκηνογραφία τους κρητικούς και μεσογειακούς θαλάσσιους βυθούς. Επιπλέον, το Ενυδρείο Κρήτης σχεδιάζει και υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα και άλλες καινοτόμες υπηρεσίες, περιθάλπει τραυματισμένα ζώα και συνεχώς εμπλουτίζεται με νέα θαλάσσια είδη.Η μακρόχρονη εμπειρία του Κέντρου στην θαλάσσια έρευνα της Μεσογείου, υποστηρίζει την εξειδίκευση του Ενυδρείου στην παρουσίαση των ειδών και των οικοσυστημάτων της Μεσογείου, μιας θάλασσας που συντηρεί θαυμαστή βιοποικιλότητα, που γέννησε πανάρχαιους πολιτισμούς και που υποδέχεται κάθε χρόνο εκατομμύρια επισκέπτες. Ο κάθε επισκέπτης λοιπόν έχει την ευκαιρία να συναντηθεί με τους κατοίκους της Μεσογείου, να μάθει, να γοητευθεί και να συμβάλει στο βιώσιμο μέλλον της. Έτσι, στο Ενυδρείο Κρήτης το θέαμα συναντιέται με τη γνώση και η εμπειρία με τον προβληματισμό.
Το Ενυδρείο Κρήτης, ως μέρος του πάρκου "ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ" (οι εγκαταστάσεις του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. στο Ηράκλειο Κρήτης), του μεγαλύτερου συγκροτήματος θαλάσσιας έρευνας, τεχνολογίας και αναψυχής στη Μεσόγειο, θεμελιώνει τη λειτουργία του και την εξέλιξή του στην επιστημονική γνώση και στις ανακαλύψεις της θαλάσσιας επιστήμης και επιδιώκει:
Να αποτελεί ένα µέσο διάδοσης και εκλαΐκευσης της γνώσης και της καινοτομίας που παράγεται από το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε αλλά και από την παγκόσμια θαλάσσια έρευνα, δηλαδή το μέλλον των σχέσεων του ανθρώπου µε την θάλασσα αναπαριστώντας τη θαλάσσια μεσογειακή ζωή µε σύγχρονους τρόπους και μέσα, να προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα που να γοητεύει πάντα μικρούς και μεγάλους και να πληροφορεί, να επιμορφώνει και να ευαισθητοποιεί το κοινό σχετικά µε τη ποικιλότητα των μεσογειακών ειδών και των βιοτόπων μαζί µε τον επισκέπτη να ανακαλύπτει, να θαυμάζει, να βιώνει, να κινητοποιεί για τα θαλάσσια θέματα των επομένων δεκαετιών
Να αναδεικνύει τη διαχρονική σχέση του ανθρώπου µε το θαλάσσιο μεσογειακό περιβάλλον και να δημιουργεί ερεθίσματα και προβληματισμό σχετικά µε την προστασία και τη βιώσιμη διαχείριση του θαλάσσιου μεσογειακού οικοσυστήματος
Να αποκτά ταυτότητα που να το διαφοροποιεί από άλλα ενυδρεία, να το κάνει μοναδικό στις επιλογές προορισμού της Κρήτης, να είναι η εναλλακτική πρόταση ψυχαγωγίας
Να αποτελεί μέρος, όπου συνεχίζεται η έρευνα για τη συμπεριφορά και τη διαβίωση θαλάσσιων ειδών που να μπορούν να προσαρμοστούν σε ελεγχόμενες συνθήκες, να έχει πρότυπη ερευνητική υποδομή και θα εξασφαλίζει άριστες προϋποθέσεις πρόσβασης σε ερευνητές και νέους επιστήμονες, να είναι ένα εκκολαπτήριο καινοτομίας
Να αναχρηματοδοτεί τις δράσεις του
Για την επίτευξη των στόχων του το Ενυδρείο Κρήτης διαθέτει εξειδικευμένους ανθρώπους με ικανότητες, επιστημονική γνώση, ταλέντο, μεράκι και όραμα. Όλο το δυναμικό του Ενυδρείου συνεχώς εκπαιδεύεται και καταρτίζεται με σκοπό να είναι πάντοτε σε θέση να προσφέρει υψηλής στάθμης υπηρεσίες στους επισκέπτες του Ενυδρείου. Πεποίθηση μας είναι ότι οι άνθρωποί μας αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για την επίτευξη των στόχων του Ενυδρείου και κατά προέκταση για την πραγμάτωση του οράματός του.