Το Ελαφονήσι βρίσκεται 76χλμ νοτιοδυτικά της πόλης των Χανιών και 5χλμ νότια της Μονής Χρυσοσκαλίτισας, στο νοτιοδυτικότερο άκρο της Κρήτης. Έχει ενταχθεί στο δίκτυο με τις προστατευόμενες περιοχές Natura, καθώς αποτελεί οικοσύστημα εξαιρετικής οικολογικής σημασίας που δυστυχώς λόγω των τεράστιων αριθμών επισκεπτών έχει υποβαθμιστεί αρκετά. Στις αμμοθίνες του Ελαφονησίου φύονται αρκετά ενδημικά είδη χλωρίδας, ενώ εντύπωση προκαλούν τα λευκά κρινάκια της άμμου που ανθίζουν το φθινόπωρο και οι απειλούμενοι θαλασσοκέδροι. Εδώ φωλιάζουν οι χελώνες καρέτα και αρκετά ζωάκια των αμμοθινών. Απαγορεύεται αυστηρά να κόψετε φυτά ή να πάρετε ακόμη και ένα μπουκαλάκι με άμμο μαζί σας. Εκατέρωθεν της χερσονήσου σχηματίζονται αρκετές πανέμορφες παραλίες με άσπρη άμμο και τυρκουάζ νερά, που θυμίζουν εξωτικό τοπίο από κάποιο εξωτικό μέρος Καραϊβικής. Η άμμος σε πολλά σημεία παίρνει ροζ χρωματισμούς από τα χιλιάδες σπασμένα κοχυλάκια. Στο σημείο που σπάει η χερσόνησος το νερό δεν ξεπερνάει το μισό μέτρο και δημιουργείται μια μικρή λιμνοθάλασσα με ζεστά νερά, ιδανική για παιδιά. Μπορείτε με λίγη προσοχή να περάσετε απέναντι, έχοντας μαζί σας ακόμη και τα πράγματα σας. Η ανατολική πλευρά της παραλίας, μπροστά στη λιμνοθάλασσα, είναι οργανωμένη και μαζεύει το περισσότερο κόσμο. Υπάρχουν ομπρέλες, ντους, ναυαγοσώστης, αναψυκτήρια και αποδυτήρια. Επίσης, πίσω από την οργανωμένη παραλία υπάρχει μια τεράστια έκταση για στάθμευση και ακόμη πιο πέρα μερικά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Αντίθετα, οι παραλίες εκατέρωθεν του νησιού έχουν λιγότερο κόσμο και είναι πιο όμορφες.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ιστορία του Λαφονησίου χάνεται στα βάθη των αιώνων. Εδώ τοποθετούνται οι Μουσαγόρες Νήσοι των αρχαίων Ελλήνων, όπου είχαν κτίσει ναό αφιερωμένο στον Μουσαγέτη Απόλλωνα, ηγέτη των εννέα Μουσών της ελληνικής μυθολογίας. Με αυτόν τον τρόπο ήθελαν να εξευμενίσουν την άγρια θάλασσα της περιοχής, καθώς οι μούσες μπορούσαν με τη μουσική τους να ηρεμήσουν τις θαλάσσιες θεότητες. Επίσης, στην απέναντι όχθη ήταν κτισμένο ένα ιερό αφιερωμένο στην Ινώ, την κόρη του Κάδμου. Το νησί λέγεται πώς κάποτε ήταν ορμητήριο πειρατών, ενώ σήμερα αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες. Μάλιστα σύμφωνα με τους ντόπιους, αντίθετα με το τι πιστεύουν οι περισσότεροι, το όνομα του νησιού δεν σημαίνει νησί των ελαφιών, καθώς δεν υπήρχαν ποτέ ελάφια στην περιοχή πρόσφατα. Αντίθετα, το πραγματικό όνομα είναι Λαφονήσι, προερχόμενο από τα λάφυρα που έκρυβαν οι πειρατές στο νησί. Ποιος ξέρει, ίσως και να βρείτε κάποιον κρυμμένο θησαυρό όταν έρθετε εδώ... Στο χώρο στάθμευσης θα δείτε ένα μικρό μνημείο ηρώων. Βρίσκεται εκεί για να θυμίζει μια τραγική ιστορία που εκτυλίχθηκε στο Ελαφονήσι την Κυριακή του Πάσχα του 1824 και εορτάζεται κάθε χρόνο κατά την εορτή της Αγίας Ειρήνης. Οι άντρες του Ιμπραήμ Πασά τότε έσφαξαν 600 γυναικόπαιδα και 40 πολεμιστές, ως αντίποινα για τον επαναστατημένο λαό, οι οποίοι είχαν κρυφτεί στο Ελαφονήσι ελπίζοντας ότι οι Τούρκοι δεν θα έβρισκαν το αβαθές πέρασμα. Ωστόσο ένα περιπλανώμενο γαϊδουράκι έμελλε να προδώσει το πέρασμα, αναζητώντας τον αφέντη του. Αφού έσφαξαν τους Χριστιανούς, οι Τούρκοι συνέχισαν τις σφαγές τους στο Σπήλαιο του Ξωτικοσπήλιου. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο αριθμός αυτός έφτασε τους 850 ανθρώπους, ενώ πολλοί φαίνεται ότι ήταν αυτοί που πουλήθηκαν ως δούλοι. Μια βόλτα πάνω στο νησί αξίζει σίγουρα την όποια ταλαιπωρία. Μπορείτε να περπατήσετε για 20’ μέχρι τον φάρο που βρίσκεται στην άκρη του νησιού όπου είναι κτισμένο το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης. Θα διασχίσετε πανέμορφα τοπία με αμμοθίνες και υπέροχους κολπίσκους. Στην Αγία Ειρήνη θα δείτε και ένα ακόμη ηρώο για τους πεσόντες της σφαγής του Ελαφονησίου με απέραντη θέα στο πέλαγος. Ο φάρος που βρίσκεται εκεί σήμερα κτίστηκε πριν την κατοχή (1939) και έχει εμβέλεια 30 μίλια. Στη θέση του υπήρχε πριν ένας μικρότερος φάρος, ο οποίος κτίστηκε μετά το τραγικό ναυάγιο του αυστριακού πλοίου Imperatrix, τον Φεβρουάριο του 1907. Στο ναυάγιο έχασαν τη ζωή τους 38 από τους 140 επιβάτες, οι σοροί των οποίων θάφτηκαν στο νησί. 5χλμ βόρεια της παραλίας υπάρχει η Μονή της Χρυσοσκαλίτισσας. Η μονή αυτή βρίσκεται πάνω σε ένα βράχο και είχε φρουριακή αρχιτεκτονική για να αποκρούει πειρατικές επιδρομές. Σύμφωνα με την παράδοση, το τελευταίο σκαλοπάτι της σκάλας που ανεβάζει στη Μονή είναι χρυσό, αλλά μπορούν να το δουν μόνο όσοι πιστεύουν πραγματικά.